AB 2022/211 – ‘Cash-man’ moet gewoon giraal betalen. Boete voor het niet hebben van een zorgverzekering terecht opgelegd.

AB 2022/211
CENTRALE RAAD VAN BEROEP
21 februari 2022, nr. 21/3148 ZVW
(Mr. M.A.H. van Dalen-van Bekkum)
m.nt. T.N. Sanders
Art. 4:89 Awb
ABkort 2022/111
NJB 2022/636
RSV 2022/41
ECLI:NL:CRVB:2022:318
Man die enkel contant wil betalen en niet giraal weigert om zorgverzekeraar giraal te betalen. Omdat hij niet betaalt, heeft hij geen zorgverzekering meer. CRvB oordeelt dat verwijtbaarheid niet ontbreekt en dat boete voor het niet hebben van een zorgverzekering terecht is opgelegd.

Noot

Auteur: T.N. Sanders

1.

Mensen met wezenlijk andere opvattingen over de geldende normen en het recht voegen vaak interessante rechtspraak toe. Zo ook ‘Cash-man’. Cash-man gelooft niet in giraal (‘nep’) geld en wil er daarom niet aan. Wel is hij bereid om in keiharde euro’s te betalen. Kennelijk heeft niemand Cash-man het concept van ‘fiat-geld’ uitgelegd, of hem laten weten dat Nederland de goudstandaard in 1933 liet varen en dat er sinds 1966 ook geen zilver meer in Nederlandse munten te vinden is. Waarom chartaal nepgeld wel voor Cash-man aanvaardbaar is, maar giraal nepgeld niet, is mij niet helemaal duidelijk. Ik bedoel, ik zou gelet op zijn stellingen eigenlijk verwachten dat Cash-man erop zou staan om met gouden tientjes te betalen.

2.

Hoe dan ook, Cash-man staat er dus op om zijn zorgverzekering contant te betalen. Zijn zorgverzekeraar (De Friesland) weigert dat, omdat in de polisvoorwaarden staat dat betalingen giraal moeten. In de procedure waarin De Friesland Cash-man dagvaardt voor wanbetaling, krijgt De Friesland van de kantonrechter en het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden gelijk (ECLI:NL:GHARL:2019:2955). Het beding dat Cash-man giraal moet betalen is rechtsgeldig en niet onredelijk bezwarend. Desgewenst kan Cash-man immers cash betalen bij GWK Travelex, die vervolgens het geld giraal naar De Friesland over zal maken voor hem.

3.

Cash-man is enige tijd onverzekerd geweest als gevolg van deze strubbelingen met De Friesland. Daarvoor krijgt hij een boete van de CAK (van € 410,39 of, als je in ‘echt’ geld zou betalen: één gouden tientje uit 1932 en een zilveren gulden uit 1962). In beroep daartegen betoogt hij dat de wettelijke verplichting om een zorgverzekering af te sluiten onwettig is, omdat het hem dwingt om giraal te betalen. Daarnaast is er een rechtvaardigingsgrond voor de overtreding: hij wilde wel betalen, maar hij mocht niet (contant) betalen. Daarom ontbreekt verwijtbaarheid in de zin van artikel 5:41 Awb.

4.

Je voelt hem al aankomen, die vlieger gaat niet op. Wel geeft de CRvB hier een uitgebreid en goed onderbouwd oordeel over de vraag hoe verplichte girale betaling (zoals ook volgt uit artikel 4:89 Awb) zich verhoudt tot het Europese recht. De conclusie van de CRvB is dezelfde als die van het Gerechtshof. Cash-man kan gewoon cash betalen bij GWK-Travelex als hij dat zo nodig wil. De CRvB sluit af met een duidelijke conclusie:

“Appellant heeft welbewust afgezien van het afsluiten van een zorgverzekering omdat hij geen gebruik wil maken van beschikbare redelijke alternatieven voor betaling. Deze keuze kan volledig aan hem worden toegerekend. Appellant behoort niet tot een groep van personen voor wie het girale betalingsverkeer om objectieve redenen niet toegankelijk is. De eis van girale betaling (of desnoods het gebruik van GWK Travelex) kan daarom aan appellant in redelijkheid worden gesteld. Van gebrek aan verwijtbaarheid in de zin van artikel 5:41 van de Awb is dan ook geen sprake.”

5.

Cash-man zal dus ‘gedeeltelijk giraal-man’ moeten worden, wil hij boeteloos door het leven kunnen.