Rb. Rotterdam 10 april 2024, ECLI:NL:RBROT:2024:4735 – AFM boete van 1 mio gematigd naar 100.000,- omdat sprake was van een kleine fout zonder opzet. Rechtbank signaleert ‘nieuwe’ eenduidige lijn matiging redelijke termijn.

17. De rechtbank is van oordeel dat de AFM in het bestreden besluit noch ter zitting voldoende heeft gemotiveerd dat de hoogte van de uiteindelijk opgelegde boete in een redelijke verhouding staat tot de aard en de ernst van de overtreding. Dat [de instelling] een fout heeft gemaakt staat vast, maar deze fout is naar het oordeel van de rechtbank niet zodanig ernstig dat deze de door de AFM opgelegde boete rechtvaardigt. Volgens de AFM mocht zowel gebruik worden gemaakt van een aangepaste versie van de draft XML-template als van de definitieve versie die van de website kon worden gedownload. [de instelling] heeft voorafgaand aan de invoering op 23 september 2019 aanpassingen doorgevoerd aan de draft versie, maar niet opgemerkt dat zij het woord ‘draft’ in veld 489 heeft laten staan. De rechtbank acht van belang dat uit het dossier duidelijk naar voren komt dat de wil om transacties (op de juiste wijze) te melden aanwezig was bij [de instelling] . Gedurende de overtredingsperiode heeft zij de transacties dagelijks gemeld, maar door een kleine fout in de template is dit niet goed gegaan. Er zijn geen aanwijzingen voor opzet aanwezig. Dit blijkt ook uit het gegeven dat [de instelling] na de invoering van het NTRS in de periode dat in de testomgeving met een draft XML-template moest worden gewerkt, voor zover bekend steeds alle transacties op de voorgeschreven wijze heeft gemeld en daarbij geen problemen zijn geconstateerd door de AFM. De AFM heeft [de instelling] kunnen verwijten dat zij de fout niet eerder heeft hersteld (mede omdat zij haar detectiesysteem (nog) niet op orde had), maar de hoogte van de opgelegde boete acht de rechtbank gelet op alle feiten en omstandigheden niet proportioneel. Er lijkt eerder sprake te zijn van een kinderziekte die verholpen moest worden bij invoering van een nieuw systeem. Van belang is dat [de instelling] zodra zij op de fout gewezen was het probleem zeer snel heeft opgelost en de transacties alsnog dezelfde dag heeft gemeld. Gelet op de hiervoor genoemde bijzondere omstandigheden ziet de rechtbank aanleiding de boete vanwege verminderde ernst en gelet op de algemene evenredigheid te matigen tot € 100.000,-. Voor een verdergaande matiging ziet de rechtbank geen reden. In de loop der jaren is [de instelling] twee keer gewaarschuwd en ook een keer beboet voor vergelijkbare tekortkomingen. Desondanks heeft zij opnieuw een fout gemaakt. Daar komt nog bij dat [de instelling] haar systemen blijkbaar niet zodanig heeft ingericht dat foutmeldingen van de AFM werden gesignaleerd en daarnaar werd gehandeld. [de instelling] heeft voor dit laatste ook geen verklaring gegeven.

24. In dit geval acht de rechtbank, zoals hiervoor is overwogen, een boete van € 100.000,- passend en geboden. Gelet op de overschrijding van de redelijke termijn met meer dan 12 maanden (maar minder dan 18 maanden) wordt deze boete met 15% gematigd, tot € 85.000,-. De rechtbank ziet geen bijzondere omstandigheden die tot een andere matiging moeten leiden.

24. Voor de toerekening van de termijnoverschrijding aan de bestuurlijke of de rechterlijke fase geldt dat de bestuurlijke fase onredelijk lang heeft geduurd als deze de duur van een jaar overschrijdt. Hetzelfde geldt voor de rechterlijke fase. Het bestreden besluit is genomen op 8 december 2021. Daarmee is in de bestuurlijke fase geen sprake van een overschrijding van de redelijke termijn. De overschrijding is volledig aan de rechtbank toe te rekenen. Daarom moeten de proceskosten wat betreft het beroep op overschrijding van de redelijke termijn worden vergoed door de Staat der Nederlanden, de minister van Justitie en Veiligheid.