Blogs

Hier vind je alle blogs op deze site, zowel de kernkennis blogs als de normale blogs. 

• De toetsing bij de beslissing op bezwaar van herstelsancties – conclusie A-G Wattel: alles blijft hetzelfde? 12 maart 2020
  De toetsing bij de beslissing op bezwaar van herstelsancties is ingewikkeld. In de conclusie van Staatsraad Advocaat-Generaal Wattel van 11 maart 2020 werkt hij uit hoe het volgens hem zou moeten. Lees de conclusie hier! Geen zin om de hele conclusie door te akkeren? Begrijpelijk, het is namelijk 50 A4 met gortdroge technische materie. Gelukkig heb ik dat voor je gedaan. ...
• Het kostenverhaal bij bestuursdwang – hoe zit het? 10 maart 2020
  Bij het kostenverhaal bij bestuursdwang gelden er bijzondere regels. Het principe is op zich eenvoudig. De overheid maakt kosten om een overtreding op te ruimen. Diegene die daarvoor verantwoordelijk is (de overtreder), moet die kosten vergoeden. De praktijk is lastiger. Want welke kosten mogen er in rekening worden gebracht? En wanneer mogen er geen kosten in rekening worden gebracht? Hoe zit ...
• Pas bij kostenverhaal de overtreder aanwijzen: geen probleem? 10 maart 2020
  Bij het opruimen van overtredingen door middel van bestuursdwang zitten handhavers soms met de handen in het haar. Wie is er verantwoordelijk voor wat er wordt aangetroffen? Zijn er nog anderen die er iets mee te maken hebben? Wie moeten er worden aangeschreven als overtreder? De vraag wie er allemaal overtreder zijn is belangrijk, omdat het kostenverhaal bij bestuursdwang alleen mogelijk is op ...
• Geen betalingstermijn of waarschuwing? Geen aanmaning ! 2 maart 2020
  De bestuursrechtelijke aanmaning is vooral van belang voor het voorkomen dat de invorderingsbevoegdheid bij dwangsommen verjaart. Daarom is het belangrijk dat als de overheid aanmaant, dit op een geldige manier gebeurd. Om die reden is het belangrijk om te weten wat er in een aanmaning moet zitten. Geen waarschuwing – geen aanmaning! De eisen die maken dat een brief als aanmaning kwalificeert noemen we ...
• Beginselplicht tot invordering: dwangsom invorderen, tenzij! 3 januari 2020
  De beginselplicht tot invordering houdt in dat een dwangsom in de regel moet worden ingevorderd door de overheid. Bijzondere omstandigheden kunnen de invordering van een dwangsom door de overheid echter in de weg staan. In dit blog lees je meer over de beginselplicht tot invordering en bijzondere omstandigheden. Het verbeuren van een dwangsom Als een overtreder een aan hem door de overheid ...
• Het schrijven van een last: 3 tips voor handhavingsjuristen 3 januari 2020
  De meesterproef voor iedere handhavingsjurist is het schrijven van een vlekkeloos dictum van een last. Dat geldt zowel voor een last onder dwangsom (artikel 5:32 Awb) als een last onder bestuursdwang (artikel 5:21 Awb). Het formuleren van het perfecte dictum lijkt eenvoudig, maar is dit in de praktijk niet. Het perfecte dictum anticipeert namelijk op mogelijke veranderingen in de wet- en regelgeving ...
• Wie is er ook alweer overtreder? 7 november 2019
  LET OP – update 31 mei 2023: de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft een uitspraak gedaan die het overtrederschap flink wijzigt (lees hier meer https://handhavingsrecht.nl/aardverschuiving-bij-handhaving-veel-overtreders-zijn-dat-per-vandaag-niet-meer/). Dit blog zal nog geupdate worden. Handhaving is mogelijk als er een overtreding is. Een overtreding is er als er een wettelijk voorschrift wordt geschonden. De overtreder is diegene die de overtreding pleegt. ...
• Wanneer moet de verzoeker om handhaving toch met bewijs komen? 10 september 2019
  De regel is dat de verzoeker om handhaving niet het bewijs hoeft te leveren dat er sprake is van een overtreding. In een uitspraak van 7 november 2018 (ECLI:NL:RVS:2018:3602) nuanceert de Afdeling die regel. Soms moet een verzoeker om handhaving toch met iets van bewijs komen om de overheid te kunnen dwingen om op onderzoek uit te gaan. In deze ...
• Handhavingsverzoek: wanneer moet de overheid op onderzoek uit? 29 augustus 2019
  Een handhavingsverzoek van een burger is meestal een mededeling dat hij zich ergens aan stoort. Soms wordt de overheid ook gevraagd om er wat aan te doen. Dat soort verzoeken kunnen een nuttige signaalfunctie hebben. De overheid ziet niet alles en een tip kan soms leiden tot het aanpakken van echte misstanden. Het komt echter ook voor dat een handhavingsverzoek ...
• Thomas te gast in About Law aflevering 19 – Toezeggingen van een ambtenaar 18 juni 2019
  Van About Law: In deze aflevering van AboutLaw praten wij opnieuw met Thomas Sanders, advocaat en expert op het gebied van het toezicht en handhavingsrecht bij AKD N.V., over het vertrouwensbeginsel in het bestuursrecht. Op 29 mei 2019 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State een belangrijke uitspraak gedaan over de werking van het vertrouwensbeginsel in het omgevingsrecht. Deze uitspraak gaat ...
• Vertrouwensbeginsel: het woord van ambtenaren en bestuurders bindt vanaf nu de overheid! 29 mei 2019
  De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft in een uitspraak van 29 mei 2019 (ECLI:NL:RVS:2019:1694) haar rechtspraak over het vertrouwensbeginsel in het bestuursrecht ingrijpend gewijzigd. De Afdeling gaat veel verder dan voorheen en oordeelt dat bestuurders en ambtenaren vanaf nu veel makkelijker de overheid binden met hun uitlatingen en gedragingen. Deze uitspraak gaat grote consequenties hebben voor (individuele) ambtenaren en bestuurders. ...
• Geen tijdslimiet voor het verhalen van de kosten van bestuursdwang! 9 april 2019
  Het maakt niet uit of de kosten voor het uitoefenen van bestuursdwang meer dan vijf jaar geleden zijn gemaakt, ze kunnen gewoon worden verhaald door het alsnog nemen van een kostenverhaalsbeschikking – zo bevestigt de Afdeling in een uitspraak van 13 februari 2019 (ECLI:NL:RVS:2019:437). In deze blog leg ik uit waarom dat oordeel logisch is en waarom het zo interessant ...
• Thomas te gast in About Law aflevering 10 – Formele rechtskracht 22 maart 2019
  In deze aflevering van AboutLaw praten wij met Thomas Sanders, advocaat en expert op het gebied van het toezicht en handhavingsrecht bij AKD N.V., over de formele rechtskracht en met name over drie recente uitspraken van Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State over dit onderwerp. Wat is formele rechtskracht en waartoe dient het in het bestuursrecht? Hoe krijgt een besluit in ...
• Conclusie A-G over het vertrouwensbeginsel: ambtenaren opgelet! 20 maart 2019
  De Conclusie van A-G Wattel over het vertrouwensbeginsel in het omgevingsrecht is op 20 maart 2019 verschenen (ECLI:NL:RVS:2019:896). Heel kort samengevat zegt de A-G daarin dat naar zijn mening burgers eerder een geslaagd beroep op het vertrouwensbeginsel zouden moeten kunnen doen als een ambtenaar (onbevoegd) een toezegging doet. Dat zou een behoorlijke verandering voor de praktijk van ambtenaren en bestuursorganen ...
• De curator moet zorgen voor het milieu, ook volgens het CBb! 12 maart 2019
  De curator heeft het maar zwaar in het bestuursrecht. Na een faillissement wordt hij namelijk uit hoofde van zijn functie (ook wel: ‘qualitate qua’ of ‘q.q.’) automatisch verantwoordelijk voor de naleving van de Wet milieubeheer door het failliete bedrijf. Hij wordt ook verantwoordelijk voor de overtredingen die al zijn aangevangen of gepleegd vóórdat hij als curator in beeld was. In ...
• Afdeling nuanceert formele rechtskracht! 27 februari 2019
  Het hing al even in de lucht, maar nu is het er toch officieel van gekomen: de Afdeling nuanceert de leer van de formele rechtskracht bij de invordering van dwangsommen en het kostenverhaal bij bestuursdwang. Te laat is te laat De leer van de formele rechtskracht houdt in dat als een besluit eenmaal onaantastbaar is, niet meer ter discussie kan worden gesteld ...
• Moet de overheid rekening houden met draagkracht bij dwangsommen? 26 februari 2019
  Moet de overheid rekening houden met de draagkracht van een overtreder als er een dwangsom wordt opgelegd?
• Horen bij invordering voortaan verplicht! 2 september 2018
  Op 12 september 2018 heeft de Afdeling (ECLI:NL:RVS:2018:2956) gevolg gegeven aan de aanbeveling van A-G Wattel om bestuursorganen voortaan te verplichten om een overtreder te horen alvorens een invorderingsbeschikking te nemen. Hoe zat het ook alweer? In de regel werd bij invorderingsbeschikkingen vooraf niet gehoord door het bestuursorgaan. Dat kwam omdat in artikel 4:12, lid 1, Awb een uitzondering is op de hoorplicht van ...
• Zwijgrecht: wanneer mag een overtreder zwijgen? 27 juni 2018
  Als er een straf wordt opgelegd, dan heeft de overtreder een zwijgrecht. Dat staat in artikel 5:10a Awb. Dat houdt in dat hij niets hoeft te verklaren. In dat geval moet de overheid (de toezichthouder, het bestuursorgaan of de rechter) hem daarop wijzen (de ‘cautie’). Zij kunnen de overtreder dan niet verplichten om mee te werken. In dit blog ...
• Zo komt het overgangsrecht van de Omgevingswet eruit te zien! (vervolg) 4 juni 2018
  Het wetsvoorstel voor de Invoeringswet Omgevingswet (‘IOw’) is op 29 juni 2018 aan de Tweede Kamer toegezonden (zie : https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/wetsvoorstellen/detail?cfg=wetsvoorsteldetails&qry=wetsvoorstel%3A34986). Het wetsvoorstel geeft de praktijk (onder meer) de broodnodige duidelijkheid over het overgangsrecht. Via deze blog bent u in vijf minuten op de hoogte van de hoofdlijnen daarvan en de vijf belangrijkste need-to-knows. Eerder gaf ik al een korte samenvatting van het ...
• Wanneer is een waarschuwing een besluit? 2 mei 2018
  Is een waarschuwing een besluit? De overheid geeft een overtreder soms een waarschuwing, in plaats van gelijk een sanctie op te leggen. Een waarschuwing brengt in de meeste gevallen geen direct gevolg mee voor de overtreder. Pas als de overtreder de waarschuwing negeert, volgt immers een sanctie. Op dat moment is er een gevolg. Daarom komen rechters tot het oordeel ...
• Conclusie A-G over invordering: vaarwel (scherpe kantjes) formele rechtskracht? 4 april 2018
  Vandaag op 4 april 2018 verscheen de conclusie van A-G Wattel over de bijzondere omstandigheid bij invordering en kostenverhaal. In dit blog vat ik samen wat de A-G zegt en wat hier zo interessant aan is. 1.      Wat zegt de A-G? De onderstaande samenvatting in mijn woorden doet geen recht aan het detail en de nuances in de conclusie, maar is denk ik wel de ...
• Mag een proefproces bij handhaving? 13 maart 2018
  Het proefproces bij handhaving is vaak een zinnige en efficiënte manier voor de overheid om grootschalige overtredingen aan te pakken. Dat kan zonder te handelen in strijd met het gelijkheidsbeginsel. In dit blog leest u daar meer over. Het dilemma Het komt wel eens voor dat een bestuursorgaan vooraf twijfels heeft over de rechtmatigheid van voorgenomen handhavend optreden. Is dit wel een ...
• Gevaar voor toezichthouders: een reden om geen onderzoek te doen? 27 februari 2018
  Hoe ver moet een toezichthouder gaan om een overtreding vast te stellen? Moet de toezichthouder altijd gaan kijken en onderzoeken of een situatie inderdaad een overtreding is? Ook al is de situatie levensgevaarlijk? De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft daar recent uitspraken over gedaan waarin een handreiking is te lezen voor bestuursorganen die hun toezichthouders willen beschermen. Explosieven ...
• A-G: waarschuwing voortaan besluit! 24 januari 2018
  Vandaag verscheen de conclusie van staatsraad advocaat-generaal Widdershoven over de waarschuwing in het bestuurlijke sanctierecht. De kern is dat de A-G meent dat waarschuwingen die gebaseerd zijn op een wettelijk voorschrift en die: (i) een dwingende voorwaarde zijn voor het daarna kunnen opleggen van een bestuurlijke sanctie of maatregel of (ii) op een onduidelijke norm zien (zoals een zorgplicht) waarvan de reikwijdte op basis van de wetsgeschiedenis ...
• Alleen monument als de eigenaar ermee instemt? Het kan! 21 december 2017
  Een van de grote twistpunten in het monumentenrecht is de vraag of, en zo ja hoe zwaar, het belang van de eigenaar mag meewegen bij het bepalen of een pand als monument moet worden aangewezen. Hoe verhoudt het algemene belang gemoeid met het beschermen van het monument zich tot het eigendomsrecht van de eigenaar? Met andere woorden: maakt het iets ...
• Is de overheid nu opeens wél gebonden aan wat een ambtenaar belooft? 5 december 2017
  De toezichthouder die zegt dat er niet zal worden gehandhaafd. De ambtenaar die zegt dat er geen vergunning nodig is. De gemeentesecretaris die belooft dat er subsidie zal worden verstrekt voor een project. De burger denkt erop te kunnen vertrouwen, maar komt vaak bedrogen uit. Diegene die de toezegging doet blijkt vaak helemaal niet bevoegd om die toezegging te doen, ...
• Bewijs het maar! Dit zijn de bewijseisen bij handhaving 21 november 2017
  Wanneer is een overtreding voldoende aangetoond? De regels voor het leveren van bewijs kunnen lastig zijn. Zelfs in het bestuursrecht waar de zogenaamde ‘vrije bewijsleer’ geldt. Dat komt omdat bewijs nog altijd voldoende deugdelijk en controleerbaar moet zijn om op die basis te kunnen handhaven. Dit blog gaat over wanneer de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State bewijs voldoende ...
• Spoedinvordering en de verrassingsaanval, snel dwangsommen invorderen doe je zo! 7 november 2017
  De overheid heeft goede instrumenten van de wetgever gekregen om snel en effectief dwangsommen in te vorderen. De Afdeling heeft die instrumenten in haar rechtspraak bovendien zo geslepen, dat een overheid met een goede kennis van het invorderingsrecht, een zeer geduchte schuldeiser is. In dit blog sta ik stil bij de invordering door de overheid op het scherpst van de ...
• Wanneer is handhaven onredelijk? 1 juni 2017
  Wanneer is handhaven onredelijk? De beginselplicht tot handhaving brengt met zich mee dat handhavend optreden zelden onredelijk wordt geacht. Toch meent iedereen waartegen handhavend wordt opgetreden dat het ingrijpen van de overheid in zijn geheel onevenredig is. Er is daardoor vaak discussie over of handhaving wel of niet onredelijk (onevenredig) is. Ik op basis van de rechtspraak hierover een paar ...
• De 3 interessantste vragen van bestuursrechters over handhaving 26 april 2017
  Afgelopen week had ik het genoegen om voor de SSR, het opleidingsinstituut voor de rechterlijke macht, de cursus bestuursrechtelijke handhaving van het omgevingsrecht te geven aan een groep van 25 bestuursrechters. Samen met Jeroen Huijben van het Ministerie van I&M behandelde ik de handhaving van het omgevingsrecht in de volle breedte, van technische discussies over het overgangsrecht bij illegale bouwwerken ...
• Bewijs bij boetezaken: de A-G spreekt! 12 april 2017
  Vandaag verscheen de lang verwachte conclusie van Advocaat-Generaal Keus met betrekking tot bewijsvergaring bij boetezaken. In deze blog vat ik de bevindingen van de A-G kort samen voor de praktijk. Overigens leuk om te zien dat een aantal van mijn stukken gebruikt worden door de A-G in zijn conclusie. 1. Een toezichthouder hoeft bij een verhoor geen gebruik te maken van een beëdigde ...
• Kan een toezichthouder een verklaring afdwingen? 17 maart 2017
  Toezichthouders en overtreders voeren regelmatig discussies over de vraag of bepaalde informatie wel of niet moet worden verstrekt op grond van artikel 5:20 Awb. In grote lijnen is het voor advocaten en toezichthouders inmiddels wel duidelijk welke informatie wel en niet moet worden afgestaan, maar de details blijken buitengewoon complex. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State lijkt met ...
• Voorkom deze veel gemaakte fouten bij bestuursdwang! 1 maart 2017
  Bestuursdwang is voor een klein aantal handhavingsjuristen dagelijkse kost, maar veel handhavingsjuristen komen het maar zelden tegen. Dat komt omdat bestuursdwang als ‘ultimum remedium’ wordt gezien – het laatste redmiddel. Pas als een last onder dwangsom niet werkt of bij voorbaat kansloos is, of als de overtreding politiek zo gevoelig ligt dat deze koste wat kost op korte termijn beëindigd ...
• Krakers in het pand? Geen dwangsom verschuldigd wegens bijzondere omstandigheden! 15 februari 2017
  Eigenaren van onroerend goed zitten vaak met hun handen in het haar als het op gebruik van het pand door de huurder in strijd met het bestemmingsplan aankomt. De huurder krijgt hij er doorgaans niet zo maar uit en als de huurder het gebruik niet staakt, staat de eigenaar vaker dan niet aan de lat voor de dwangsommen die de ...
• Mag de overheid bewijs van een burger gebruiken? 1 februari 2017
  Mag de overheid bewijs van een burger gebruiken? Stel, de buurman stuurt aan de gemeente foto’s van de illegale opslag die iemand in zijn tuin heeft. Kunnen die foto’s dan zo maar door de toezichthouder worden gebruikt als bewijs? De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft daar ogenschijnlijk tegenstrijdige uitspraken over gedaan. In dit blog verduidelijk ik wanneer het bewijs van ...
• Effectief ingrijpen bij geweld in de horeca: drie tips voor burgemeesters 20 januari 2017
  Burgemeesters hebben er de buik vol van: horeca-exploitanten die hun verantwoordelijkheid niet nemen bij geweldsincidenten. Veel burgemeesters willen ook doortastend optreden tegen dit soort exploitanten. Burgemeesters hebben voor dat soort optreden wel de instrumenten, maar zijn vaak terughoudend bij de inzet daarvan uit vrees dat zij door de bestuursrechter zullen worden teruggefloten. Vaak ten onrechte. In dit blog geef ik ...
• De Awb wijzigt: het einde van de verjaring bij dwangsommen? 15 april 2016
  Vandaag is een ontwerpwetsvoorstel voor de wijziging van de Awb ter consultatie geplaatst op www.internetconsultatie.nl. Het wetsvoorstel zal de invordering van dwangsommen door bestuursorganen volgens mij aanzienlijk makkelijker maken voor de invorderende bestuursorganen. De wijziging houdt namelijk (onder meer) in dat zo lang er een bestuursrechtelijke procedure loopt, geen verjaring zal intreden. Is dit het einde van de verjaring bij dwangsommen?  De ...
• Van milieuvergunning naar activiteitenbesluit: hoe werkt het overgangsrecht? 8 februari 2016
  Het vervangen van een vergunningplicht door algemene regels is doorgaans reden om te juichen. Bij activiteiten die voorheen in een milieuvergunning moesten worden geregeld, maar nu zijn opgenomen in het Activiteitenbesluit milieubeheer (‘Activiteitenbesluit’) geldt dat des te meer. Zowel voor de drijver als voor het bevoegd gezag wordt het namelijk overzichtelijker. Het overgangsrecht kan soms echter voor hoofdbrekens zorgen. Moet ...
• Het voorkomen van de verjaring bij dwangsommen 10 februari 2015
  LET OP: per 1 april 2021 is er een belangrijke wetswijziging geweest op dit onderwerp. Dit blog dateert uit 2015 en laat dus niet de laatste stand van zaken zien (zie: https://handhavingsrecht.nl/blog/de-verjaring-bij-dwangsommen-en-kostenverhaal-gaat-ingrijpend-op-de-schop/) De verjaring bij dwangsommen is een verraderlijk lastig onderwerp. Soms komt er een abrupt einde een procedure tot invordering van een bestuursrechtelijke dwangsom. De invorderingsbevoegdheid blijkt dan verjaard te ...

• <<
• 1
• 2