Rb. Midden-Nderland 12 december 2022, ECLI:NL:RBMNE:2022:5236 – anonieme verklaringen in ambtsbericht KMar kunnen niet worden gebruikt voor boete in dit geval.

Print deze pagina

8. De rechtbank overweegt dat het bestreden besluit een punitieve sanctie is, die gekwalificeerd moet worden als een ‘criminal charge’ als bedoeld in artikel 6 van het EVRM.4 Uit dat artikel vloeit voort dat iedereen het recht heeft op een eerlijk proces. Dit betekent onder andere dat niemand gedwongen mag worden om mee te werken aan zijn eigen veroordeling (de onschuldpresumptie) en dat de verdediging het recht heeft om getuigen te (doen) ondervragen om op die manier de geloofwaardigheid en de betrouwbaarheid van de afgelegde verklaringen te toetsen (het ondervragingsrecht). Uit de onschuldpresumptie vloeit voort dat verweerder moet bewijzen dat [eiser] de overtredingen heeft begaan. Verder volgt uit de jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie (het Hof) dat het ondervragingsrecht impliceert dat het gebruik van anonieme getuigenverklaringen slechts onder strikte voorwaarden wordt toegelaten. Het probleem met dergelijke verklaringen is immers dat de verdediging niet in de gelegenheid is om de verklaringen in volle omvang te toetsen. Uit de verschillende zaken van het Europees Hof en de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS) is daarom af te leiden dat anonieme getuigen slechts zijn toegestaan indien er 1) een goede reden bestaat om de identiteit van de getuigen niet te onthullen en 2) dat wanneer het bewijs uitsluitend / voornamelijk daarop berust er sprake is van ‘counterbalancing procedures’ waardoor de verdediging toch in staat wordt gesteld om de inhoud van de verklaringen te betwisten, dan wel daartoe afdoende inspanningen zijn verricht.5

9. Vast staat dat het besluit van verweerder in zijn geheel is gebaseerd op de verklaringen uit het ambtsbericht van de Kmar. Vast staat ook dat die verklaringen zijn afgelegd door personen waarvan de identiteit niet bekend is bij zowel eiser, als verweerder. In deze procedure is dus voor beide partijen in feite sprake van anonieme getuigen. Dat de Kmar wel bekend is met de identiteit van deze personen maakt dat niet anders, nu zij niet bereid zijn gevonden om de identiteit van de personen met de partijen van deze zaak te delen.

10. Uit overweging 8 van deze uitspraak volgt dat het baseren van een bestuurlijke boete op anonieme verklaringen onder voorwaarden is toegestaan. De rechtbank is echter van oordeel dat in deze zaak niet aan die voorwaarden is voldaan, zeker niet nu de verklaringen van deze personen door eiser (voor zover mogelijk) onderbouwd worden betwist. Allereerst is er naar het oordeel van de rechtbank niet gebleken van een goede reden om de identiteit van de getuigen niet te onthullen. Verweerder heeft verklaard dat het de vaste werkwijze van de Kmar is om de persoonsgegevens van getuigen niet op te nemen in het ambtsbericht omdat dit in strijd zou zijn met de AVG. Nog los van de vraag of een beroep op de AVG in dit geval houdbaar zou zijn, vindt de rechtbank niet dat verweerder kon volstaan met de enkele verwijzing naar deze wetgeving. Nu het bestreden besluit een punitieve sanctie betreft mag van verweerder worden verwacht dat zij nader motiveert waarom de persoonsgegevens van de getuigen niet met eiser kunnen worden gedeeld. Verder is het de rechtbank niet gebleken dat verweerder zich heeft ingespannen om ‘counterbalancing procedures’ in te zetten die eiser alsnog in staat stellen om de inhoud van de verklaringen te betwisten. Eiser heeft getracht om met de overgelegde ritteninformatie aannemelijk te maken dat de afgelegde verklaringen niet kunnen kloppen, echter eiser loopt er daarbij tegen aan dat dit de verklaringen niet kan ontkrachten, omdat onduidelijk is wie de verklaringen heeft afgelegd. De rechtbank is gezien deze omstandigheden van oordeel dat verweerder de verdedigingsmogelijkheden van eiser ontoelaatbaar heeft ondermijnd door het bestreden besluit volledig te baseren op de in het ambtsbericht opgenomen anonieme verklaringen. Dit klemt te meer nu verweerder ter zitting ook niet afdoende heeft kunnen uitleggen wat de reden voor de anonimiteit van de verklaringen is.
Conclusie en gevolgen

11. Het beroep van eiser is daarom gegrond. De overige beroepsgronden behoeven daarom geen bespreking.

12. De rechtbank ziet geen aanleiding om verweerder de gelegenheid te bieden alsnog nader onderzoek te doen naar de overtreding en nader bewijs in te brengen. Als uitgangspunt geldt dat het bestuursorgaan tijdens de bezwaarfase het bewijs vergaart voor het bestaan van een overtreding die kan leiden tot een bestuurlijke boete. De rechtbank ziet geen aanleiding in deze zaak anders te oordelen. Verweerder had ten tijde van de voltooiing van de besluitvorming redelijkerwijs nader onderzoek kunnen en moeten doen.

Print deze pagina

Leave a Reply

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *